Slimmer beleid maken dankzij het Beleidshuis

De traditionele manier van beleid maken in gemeenten – met dikke rapporten, sectoraal denken en weinig sturing – is simpelweg niet meer effectief. Met de Omgevingswet, een voortdurende capaciteitsdruk en de complexe maatschappelijke uitdagingen, kan het beleid niet blijven voortbestaan in de oude, huidige vorm. Het is tijd voor verandering. Want blijven werken zoals we deden, betekent dat het werk niet afkomt – noch qua capaciteit, noch qua middelen.

In mijn ervaring is het cruciaal dat lokale overheden, met steeds minder mensen en middelen én de groeiende opgaven, slimmer, effectiever en doelgerichter werken. Goed beleid is de basis van die verandering. Daarom ben ik er, samen met mijn collega, om gemeenten te ondersteunen met de juiste beleidsaanpak: praktisch, integraal en toekomstbestendig.

Wat we nodig hebben, is beleid van deze tijd

Zowel als ambtelijk als college als raad zijn we gebaat bij slimmer beleid maken. Wat we nodig hebben, is beleid van deze tijd met een heldere blik op de toekomst met als uitgangspunten:

Meer regie en eigenaarschap: Betrokkenheid is essentieel voor succesvolle uitvoering en planvorming. Ambtelijk, college en raad, iedereen moet zich eigenaar voelen van het beleid. Zonder dit eigenaarschap lopen regels en uitvoering gemakkelijk uiteen, met ruis, frustratie en onbedoelde gevolgen als resultaat.
Strategisch en operationeel beleid: Een duidelijke scheiding van strategisch en operationeel beleid zorgt ervoor dat de rollen van raad en college helder zijn en het beleid effectief kan worden uitgevoerd.
Flexibele beleidscyclus: Beleid moet snel kunnen worden aangepast bij urgente opgaven of politieke koerswijzigingen. Een beleidscyclus die goed aansluit op de P&C-cyclus en teamplannen zorgt voor wendbaarheid. Dit helpt niet alleen ambtelijk, maar ook de raad.
Kort en krachtig: Stop met sectorale en vaak niet-sturende plannen. Maak beleid integraal, kort en krachtig geformuleerd, zodat het concrete kaders biedt voor iedereen.
Gebiedsgerichte keuzes: Beleid moet duidelijke, sturende keuzes bevatten voor specifieke gebieden en functies, met een heldere richting voor toekomstige ontwikkelingen.

Vind elkaar in het Beleidshuis

Elke gemeente heeft een grote stapel beleidsdocumenten die betrekking heeft op de fysieke leefomgeving. Met de nieuwe Omgevingswet, ligt er een unieke kans om je Beleidshuis te herstructureren en te optimaliseren, zodat het effectiever en efficiënter functioneert. Dit gedachtegoed is verankerd in de geest en de letter van de Omgevingswet. Dat volgt uit de beleidscyclus van de wet en de wettelijke definities van de gemeentelijke beleidsinstrumenten Omgevingsvisie en (Omgevings)programma’s.

Mijn advies voor gemeenten is om toe te werken naar een beleidshuis fysieke leefomgeving:

Dat een beperkt aantal beleidsdocumenten bevat (behapbaar).
Waarin sprake is van een splitsing tussen enerzijds strategisch beleid (Omgevingsvisie) en anderzijds tactisch-operationeel beleid (Omgevingsprogramma’s of buitenwettelijke beleidsplannen). Dat sluit ook beter aan bij de rollen van raad (hoofdlijnen) en college (uitwerking en maatregelen) bij beleidsontwikkeling onder de Omgevingswet.
Waarbij de nadruk ligt op het beheren en evalueren van beleid in plaats van het maken van beleid.
Dat thema’s meer combineert in één beleidsstuk (integraal). Ook op tactisch-operationeel niveau.
Waar veel meer aandacht is voor de implementatie van beleid. De beleidscyclus moet daarbij naadloos overlopen in de uitvoeringscyclus, waarin capaciteit en middelen worden vrijgemaakt om de uitvoering van de grond te krijgen.

Is jouw beleidshuis al efficiënt ingericht?

Of kan jouw afdeling hierin hulp gebruiken?

Samen met mijn collega Kenny de Rouw komen we graag met je in gesprek om te kijken op welke wijze we jouw afdeling kunnen adviseren en begeleiden.